Dare to dream en doe het niet alleen
Het is een uitdaging om met een opleiding ervoor te zorgen dat je de actualiteit bijhoudt. Gelukkig doet de organisatie dat niet alleen en dragen cursisten ook hun steentje bij. NRP Academie is een opleiding voor maar ook door cursisten uit de markt. De locatie voor deze derde dag van de module Vernieuwen werd door een cursist aangedragen: de Donge centrale in Geertruidenberg. Maar toen wij hoorden dat Joost de Bruijn van Boost Herontwikkeling zo’n interessant verhaal kon vertellen, dat bovendien volledig paste in deze module, hebben we hem de vloer geboden. En daar hebben we geen spijt van gekregen.
De meeste mensen kennen de Amer Centrale, herkenbaar aan de grote koeltoren. Maar deze centrale had een voorganger, de Donge Centrale. Gebouwd in 1919, uitgebreid in 1928 en in dienst gebleven tot 2010. Het terrein is niet groot en er staan vier gebouwen: een centrale en filterhuis, beide Rijksmonument, een kantoor, gemeentelijk monument, en een zevental woningen. Na de 1e WO besloot de overheid om centraal energie op te wekken en deze vervolgens te distribueren. De eerste energiecentrale werd in Geertruidenberg gebouwd, centraal in het land en op een knooppunt van infrastructuur en water. De provincie Noord-Brabant en BOEi hebben in 2012 de centrale voor € 1,- gekocht omdat dit complex zo’n belangrijke rol heeft gehad in de geschiedenis van de energieopwekking en -distributie in Nederland. In 2015 hebben ze contact opgenomen met Joost met de vraag of hij deze herontwikkeling wilde oppakken. Na twee uur in de centrale te hebben gezeten op een stoel (de ruimte is 35 meter hoog) gooide hij zijn twijfels opzij. Hier wilde hij zijn tanden in zetten en tijdens zijn presentatie licht hij toe waarom. Maar alvorens dat te doen, geeft hij een rondleiding op het terrein en laat hij de cursisten een kwartier bedenken welke functies zij geschikt vinden voor deze locatie. Voordien liet hij nog wel even de beperkingen zien voor de herontwikkeling: milieucategorie 5 bedrijventerrein, ruimte voor 80 parkeerplaatsen, de monumentale status, geen kinderen voor langer dan 2 uur op het terrein en heel veel ondergrondse infrastructuur. Hij benadrukt ook nog even hoe slecht bereikbaar de locatie is.
De cursisten komen met allerlei ideeën: terug naar de roots, blijf je concentreren op de productie van duurzame energie. Geef plek aan startups en scaleups in die technologie, maak er een campus van en richt je ook op ambachten en onderwijs of zorg dat er een centrum komt voor nieuwe vormen van landbouw.
Joost herkent zich in deze ideeën en licht toe wat er op de korte termijn en de langere termijn gaat gebeuren met de Donge centrale. Voor de korte termijn is het belangrijk wat in het huidige bestemmingsplan past en waar je door een beroep te doen op vrijstellingen voor de tijdelijkheid (voor 5 of maximaal 10 jaar) mogelijkheden voor ziet. Dat heeft geleid tot het restaureren van het kantoorgebouw voor kantoren. Wel op een manier waarbij je de investeringen terugverdient in 10 jaar. Dat betekent onder andere geen aantastingen van het gebouw door leidingen in muren aan te brengen. Nu een hogere investering doen, maar wel het voorkomen van investeringen op termijn. Nu is al (zonder dat er een website is of veel reclame is gemaakt) al driekwart van het gebouw verhuurd. De tijdelijkheid wordt ingezet om evenementen mogelijk te maken op dit terrein en door goed overleg met de buren, kan dan ook aan de parkeervereiste worden voldaan.
De lange termijn: inderdaad wil Joost zich richten op energieopwekking. De Amer centraleis van kolen gestookt naar houtgestookt overgestapt; de vraag is of dit een goede oplossing is voor de milieu problematiek. Joost heeft zich hierin verdiept en hulp gezocht bij mensen die hier zich hier mee bezig houden. De vier elementen van de natuur - aarde, vuur, water en lucht – zijn altijd in staat geweest om te zorgen dat wij kunnen verwarmen en bewegen. We gebruiken tot op heden daar fossiele brandstoffen voor, maar deze bronnen zijn eindig en we moeten op zoek naar nieuwe bronnen. Maar er zijn geen andere bronnen dan die vier natuurelementen. We moeten er slimmer mee omgaan. Bomen kappen om te verstoken terwijl we de bomen nodig hebben voor de opname van CO2 en de uitstoot van O2, is dus niet zinvol. Bij 375Co en een druk van 221 bar valt water uiteen in de losse moleculen. Natte biomassa (GFT en mest) zou in dat geval uiteen kunnen vallen in methaan, waterstof en CO2. Laatstgenoemde kan naar de kassen in de tuinbouw en voor frisdrankproductie, waterstof naar Moerdijk en methaan kunnen we verstoken voor de warmte. Hier wordt al mee geëxperimenteerd en Joost wil van de Donge centrale een duurzame biogasinstallatie maken.
Hans Erdman van OAS-US neemt in de middag het stokje over en zijn verhaal sluit naadloos aan bij de lezing van Joost. Hij heeft een achtergrond in architectuur en gedragspsychologie en hij gebruikt beide in zijn huidige praktijk en zijn net nieuw opgericht bedrijf. Men is zich onvoldoende bewust van de kracht van het onbewuste, hoe we niet los kunnen kijken van onze aannames. En dat beperkt ons. Je levert direct al 15 IQ punten in door stress en dat is nu net het deel dat je voor creativiteit nodig hebt. Hij gaat in de middag de cursisten meenemen hoe je van een stip aan je voeten kunt werken naar een stip aan de horizon. Dat je samen op zoek moet naar het optimale. Het is misschien wat eng in het begin, maar als je het durft en doet, zul je zien dat je net als Joost dromen waar kunt maken.
