Constructief opdrachtgeverschap
‘Je bouwt niet een kantoor maar je bouwt aan een bureau’ zo meldt partner Remko Wiltjer van constructie en adviesbureau IMD over de huisvesting van het bedrijf aan de Piekstraat op Feyenoord. Hij vertelt dat het een andere ervaring is om als opdrachtgever op te treden bij de realisatie van de eigen huisvesting. Ook geen ervaring hoe je een programma van eisen op zou moeten stellen. ‘We wilden iets dat gaaf was en bij ons paste’. Zo kwam het dat ze een fabriekshal uit de jaren ‘50 kochten, niet bijzonder fraai of veel ruimte maar op een heel leuke plek. ‘Ik probeerde iets te schetsen, maar ja ik ben een constructeur en geen architect. Gelukkig wilde Ector Hoogstad wel een plan voor ons maken en dit had ik ook nooit kunnen bedenken. De kantoren boven maken en allemaal trappen er naar toe maken. Maar het werkt, het is een heel plezierig gebouw waar iedereen graag werkt. We hebben wel voordeel gehad van het feit dat we constructeur zijn. We hebben het uitgewerkt tot aan de veiligheidsgrens en er, voor de zekerheid, niet ruim over wat je meestal voor andere opdrachtgevers moet doen. Zo konden we de bestaande vloer handhaven. De werkruimten zijn prima geconditioneerd en de rest niet, en het werkt. Opdrachtgevers en architecten komen graag hier om te overleggen en wij ontvangen ze graag, dus hebben we al moeten verbouwen om meer vergaderplekken te maken’. Het plezier spat van zijn verhaal maar ook van het gebouw af en we zijn maar wat graag te gast - nu voor het 6e jaar - bij IMD in Rotterdam.
Verbinding is nodig om verantwoordelijkheid te nemen
Module expert Cees Anton de Vries (Origame) trapt de eerste dag van de module Verbinden af. Zijn eerste vraag is: wat ‘verbinden’ betekent voor de cursisten. ‘Mensen samen brengen, belangen bij elkaar brengen, iets samen opbouwen op basis van vertrouwen’ is een aantal van de antwoorden. Cees Anton vraagt door: Wat verbind je dan? ‘Mensen met mensen, mensen met een plek, mensen en functies.’ Op de vraag hoe het dan zichtbaar is, wordt het eerst even stil. Door de trots van de gebruikers van het project, doordat dingen doorgaan ook als je niet meer betrokken bent bij een project. De grote renovatie opgave van de corporaties komt ter sprake. Om de verduurzaming te realiseren, moeten veel complexen fysiek worden aangepakt. Er is geen tijd voor de bewoner, bovendien is er veel problematiek achter de voordeur waar veel andere instanties mee bezig zijn. Moet je dan ook nog iets met de sociale opgave? Cees Anton geeft aan dat het van jezelf afhangt. Jij moet je verbinden met de opgave waar jij voor wilt gaan, anders werkt het niet. Als je naast je project wilt werken aan het creëren van sociale meerwaarde, dan zul je dat zelf moeten omarmen. Er is natuurlijk geen garantie dat het lukt. Wat kan helpen, zijn de volgende drie stappen: maak het klein, zorg dat er anderen bij komen om de doelstelling te bereiken en gun jezelf wat tijd. Je moet je realiseren dat als je twee zaken met elkaar verbindt, je daarmee ook altijd een scheiding maakt (tussen wat je niet verbindt). Kijk dus goed van tevoren wat je met elkaar wilt verbinden en wees je bewust van wat Aldo van Eyck noemde de ‘in between’, het gebied rondom de scheiding, zoals tussen privé en openbaar. Daar kun je vaak het verschil maken. Met de uitspraak ‘Verbinding is nodig om verantwoordelijkheid te nemen’ geeft hij het stokje door aan de tweede spreker van vandaag.
Investeren in allianties
Monique de Vos-Faay is niet alleen commercieel directeur van Faay wanden, het bedrijf voor binnenwanden dat haar vader heeft opgericht, maar is tevens alumnus van de NRP Academie. Nu staat ze voor de groep om uit te leggen waarom verbinden van groot belang is voor de toeleveranciers. Wetende dat de bouw verantwoordelijk is voor 40% van de CO2 uitstoot, voelt zij zich verantwoordelijk om een duurzaam en innovatief bedrijf te zijn. Dat houdt in dat het bedrijf zich vooral richt op projectoverschrijdende samenwerkingen om in allianties te innoveren, want je kunt het niet alleen. Juist van de verschillende disciplines kun je leren. Het betekent ook dat je wel eens in een proces stapt om bijvoorbeeld een keukenrenovatie in één dag te ontwikkelen om aan het einde te ontdekken dat er nauwelijks iets van jouw product in zit. ‘Dat is geen reden om niet mee te doen. Je leert elke keer en een volgende keer komt er een product uit waar je veel werk aan over houdt. Het is leergeld en dat komt bij ons uit een R&D pot.’ zo geeft Monique weer.
In een traditioneel proces sta je als toeleverancier ver van de gebruiker af
Op de vraag wat een alliantie doet slagen, geeft Monique aan dat je elkaars DNA moet delen. Je moet allemaal voor hetzelfde doel willen gaan. Zij merkt dat bij allianties waar dit niet het geval is, de samenwerking ook niet van de grond komt. Bij een echte samenwerking ben je bereid om samen te werken aan een pilot, deze te testen en te evalueren en de pilot aan te passen. Het is dan van belang om gelijkwaardig te zijn in het project en gezamenlijk van start te gaan. Zo heeft zij een hekel aan het woord ‘onderaannemer’. De samenwerking heeft in ieder geval Faay geholpen om beter te weten wat de gebruiker wil. In een traditioneel proces staan ze als toeleverancier ver van de gebruiker af en dat is lastig als je wilt innoveren. Het is leuk om na te denken hoe je innovaties kunt realiseren om bijvoorbeeld tijdwinst te maken, er is een grote behoefte aan nieuwe woningen. Prefabriceren is een van de antwoorden op het gebrek aan handjes in de bouw. Tevens kun je werken aan tijdwinst op de bouwplaats, door bijvoorbeeld het aantal hijsdagen bij een nieuwbouwwoning te verkorten. Het zijn leuke uitdagingen om met elkaar aan te werken. Als opdrachtgevers uitdagende doelstellingen formuleren dan ontstaan er samenwerkingen tussen partijen om samen te onderzoeken hoe ze deze kunnen bereiken.
