Dag 3 Verdienen
Als je het gebouw Zuidpark in Amsterdam ZO van de buitenkant bekijkt, is het niet veel anders dan de vele kantoorgebouwen in dit gebied. Maar het herbergt niet zo maar kantoorgebruikers maar leden van de community Zuidpark. Jan Huijbregts heeft het voormalig hoofdkantoor van Vroom en Dreesman herontwikkeld met een nieuw concept (https://www.youtube.com/watch?v=bL0W9tuIByA). Dit steunt op de kernwaarden CASH; niet geld maar creativiteit-authenticiteit-sociaal-hospitality. Zo is er urban farming op het dakterras en pitcht iedere huurder een keer per jaar zodat iedereen elkaar blijft ontmoeten. Niels Arps die het cateringbedrijf in dit gebouw runt, licht dit concept toe en leidt de cursisten rond op deze derde dag van de module Verdienen.
In de Apollozaal vinden de presentaties van de docenten plaats, een mooie dubbelhoge ruimte met sfeerrijke zwart-wit sportfoto's aan de muren. Jan van der Tol, directeur bijzonder beheer bij wat nu nog de FGH bank heet, doet de aftrap in de ochtend. Allereerst wil hij het beeld actualiseren van banken en ook met de cursisten in gesprek gaan over de maatschappelijke rol van banken. De banken verlenen weer nieuwe kredieten ook aan nieuwe klanten, maar de regels die mede als gevolg van de crisis zijn opgesteld, worden nog altijd gehanteerd. En dat lijkt Jan toch ook wel de bedoeling. De recente roep van de overheid dat de banken meer geld moeten lenen, vindt hij daarom ook lastig te begrijpen. Juist als directeur bijzonder beheer maakt hij dagelijks mee dat klanten niet meer in staat zijn de betalingsverplichtingen te voldoen; dus voorzichtigheid blijft op zijn plaats. Wat de bank doet om goed beeld te houden van de risico's, is de trends in de markt onderzoeken en financieringsvoorstellen maken die op de markt zijn afgestemd. Nog slimmer moet er met big data worden omgegaan. Gaan we naar een scenario van langzaam of snel herstel en blijven we een traditionele of een smart society? Goed onderzoek leidt ertoe dat er ook een fundament is om projecten buiten de Randstad te financieren. De bank kiest er nadrukkelijk voor om ook renovatie en transformatieprojecten te financieren, zoals dit gebouw Zuidpark en is daarom ook partner van NRP. De cursisten maken gebruik van de mogelijkheid om iemand van de bank te bevragen en het levert een levendige discussie op.
Het college van Boris van der Gijp, directeur strategie en research bij Syntrus Achmea Real Estate Finance, sluit hier mooi bij aan. Deze organisatie draagt de zorg voor dat de pensioengelden van velen in Nederland (van het Leger des heils tot prof voetballers) in vastgoed wordt belegd en een zodanig rendement maken dat de dekkingsgraad voldoende is voor deze mensen om van hun pensioen te genieten. Deze achtergrond verklaart waarom niet in risicovolle projecten wordt gestapt. Daarnaast is de organisatie een toegelaten financiële beleggingsinstelling waardoor bijvoorbeeld handel in vastgoed niet is toegestaan en waar een rendementseis van 6,5% geldt voor de vastgoedbeleggingen. Weinigen weten dat van de 30.000 huurwoningen er 10.000 in de sociale sector zijn waardoor ook Syntrus Achmea verhuurdersheffing moet betalen. Ook Boris wil het beeld dat zij alleen in de Randstad en in makkelijke projecten participeren ontzenuwen. Juist Syntrus Achmea realiseert huurwoningen in gebieden met potentie, denk hierbij aan Kanaleneiland Utrecht en Hart van Zuid Rotterdam. Het rendement op woningen wordt door het directe rendement uit huurpenningen en indirect rendement als gevolg van waardestijging gerealiseerd. Dat laatste gebeurt veelal in wijkvernieuwingsgebieden. Het afgelopen jaar is er veel veranderd in de woningmarkt; deze is weer helemaal booming. En de pensioenfondsen hebben veel geld te beleggen in vastgoed, daar andere investeringen te weinig renderen. En zo doet zich het geval voor dat het geld nu projecten met huurwoningen zoekt. Interessant is het te horen dat er nu geld in de openbare ruimte van de omgeving van de Lijnbaan wordt geïnvesteerd omwille van de waardegroei van het omliggende vastgoed. De gemeente investeert niet in deze upgrading maar faciliteert wel. Gebiedsontwikkelingen zijn ontwikkelingen in het bestaand stedelijk gebied en om deze tot stand te brengen moet er veel meer worden samengewerkt.
In de middag maken de cursisten gebruik van wat bij NRP Academie heet de expert caroussel met Ina Roeterdink van het Nationaal Restauratiefonds, A. Steeneken van Woonbron en Willem-Jan de Ridder van Dura Vermeer. Met deze experts wordt aan de casussen gewerkt waar de cursisten gedurende deze module aan werken. Daarnaast wordt de toolbox van financieringsconstructies toegelicht zodat de cursisten alles in huis hebben om volgende week vrijdag hun eindpresentaties te geven.