Over lang en gelukkig leven in Amstel III
Het is geen gebied met een hoog aaibaarheidsgehalte, Amstel III. Maar we komen al enige jaren op deze locatie en nu het verandert zo langzamerhand echt. Goed te zien vanaf metro en treinstation Amsterdam Holendrecht waar nieuwbouw wordt gepleegd. Maar ook in de directe nabijheid van AMC is Wonam nu met een nieuwe woontoren aan het bouwen. De start voor deze transformatie is ruim 10 jaar geleden ingezet door Saskia Beer en de vervolgens opgerichte stichting ZoCity. Op de afsluitende dag van de module Verbinden zijn wij te gast in de Strategiefabriek en geeft zij een rondleiding door het gebied.
In aansluiting met de voorbeelden uit de workshop van Cees Anton de Vries hebben we in Saskia iemand die haar droom heeft gevolgd, tegen alle stromen in, en die daarmee iets unieks op gang heeft gebracht. De urgentie kwam bij haar voort als werkeloze architect in de crisis zo’n 8 jaar geleden en het ongeloof dat er niets gebeurde in het gebied Amstel III. Een gebied met 26.000 werknemers, 120 kantoorgebouwen, 25 financiers, 80 vastgoedeigenaren, 400 bedrijven en 30% leegstand. De gemeente had een visie gemaakt in 2008 maar deze was niet eens bekend bij de eigenaren van de panden in het gebied. En door de crisis werd de visie van grootschalige sloop en nieuwbouw door middel van een actief grondbeleid ter zijde geschoven. Wat Saskia op deze locatie bedacht was: is het niet mogelijk de lokale opgave te adopteren en de stakeholders te organiseren? Dankzij een subsidie kon zij halverwege 2010 van start. Zij geeft nu toe als een architect te zijn gestart door het gebied op die manier te verkennen. Dat resulteerde in een ontwerp voor een paviljoen wat een ontmoetingsplek moest gaan worden. Vervolgens de boer op om de financiën hiervoor bijeen te krijgen. En dat was toch lastiger dan zij dacht. Maar wat haar rondgang langs eigenaren en ondernemers bracht, is dat zij merkte dat niemand elkaar kende. Ook niet elkaars vraag en aanbod kende. Het paviljoen ging overboord en ze startte met het opbouwen van de grote droom voor de toekomst van Amstel III. De grote droom kreeg de naam Glamourmanifest. Met uitgangspunten als: ‘harde werkers verdienen champagne op een regenachtige maandagochtend’ en ‘poëzie naast jaarrekening’ startte zij met een vrijdagmiddagborrel in het gebouw waar we nu met de NRP Academie ook zijn. Naast deze continuïteit waren er kleine acties. Zij ging met aantal vrijwilligers champagne uitdelen bij het (metro)station om mensen hierop te wijzen. Partijen bloembollen die bij de kweker waren overgebleven, werden geplant. Een dichter kon je bij het station plotseling toespreken. Met deze vrolijkheid werd het fundament van de toekomst Amstel III gelegd dat uiteindelijk uitgroeide tot een Facebook community van 2200 mensen. En dat allemaal dankzij één persoon!
De subsidie raakte op en het was tijd voor een ander verdienmodel, lidmaatschappen De eerste lidmaatschappen verkopen goed, maar ook dit blijkt lastiger dan verwacht. Maar het netwerk groeide uit en ook de gemeente nam eraan deel. Het gebouw waar Saskia met ZO!City (zoals de naam nu luidde) kantoor hield, werd een neutrale plek waar over de inhoud werd gesproken. Saskia kreeg eind 2013 de opdracht van de gemeente Amsterdam om de inspraak op het nieuwe bestemmingsplan te organiseren. In 2015 een opdracht om de co-creatie voor de visievorming op te zetten. Dat bleek toch echt nodig nu na de crisis allerlei partijen een toekomst zagen voor dit gebied en projectontwikkelaars met allerlei ideeën kwamen.
Saskia bereikt het punt waarin zij zelf een zwakke schakel werd bij de transformatie. Alle informatie liep via haar, waardoor het ook heel kwetsbaar was geworden. Er moest iets zijn om de gezamenlijke eigenschap te organiseren. Dat werd het digitaal platform ãTransformcity. Een online omgeving voor collectieven met kaarten, informatie over eigendom, gebruik en plannen. Langs een aantal thema’s kan het gebied op deze wijze snel worden verkend.
Ondertussen gaan de acties in het gebied gewoon door. Zo is het olifantenpaadje van het (metro)station naar de wijk ondertussen verhard en heet het park nu ‘Olifantenpark’. De stichting ZO!City is nu in handen van een stichting en Saskia concentreert zich op het doorontwikkelen van het platform ãTransformcity.
De middag werd gevuld door de presentaties die de groepen hadden gemaakt over de aanpak hoe de stakeholders te verbinden bij de casus die ze bij de kop hadden gepakt. Cees Anton de Vries en Sandra Schruijer vormden de jury en Cindy van den Bremen was de reflectant. Eens te meer werd bewezen wat de meerwaarde van onderwijs is. Je kunt in een veilige omgeving iets uitproberen, presenteren welke problemen je hebt ervaren of bijvoorbeeld een spel maken. Je kunt zien wat werkt en wat nog meer voorbereiding of een andere aanpak vraagt. Je leert niet alleen van je eigen presentaties maar ook door die van anderen te zien. De positief kritische reacties van de jury en de aanvullende ideeën van de reflectant helpen alle cursisten weer een stap verder.
