Het is en blijft mensenwerk
Wie werkt in het veld van renovatie en transformatie heeft te maken met de zowel de overheid, opdrachtgevers en/of uitvoerende partijen afhankelijk van je eigen rol. De ochtend start met een nadere kennismaking in het werken met de overheid. Bart Krol, sinds twee jaar voorzitter van NRP, in zijn eigen woorden ‘beroepspoliticus’ gezien zijn lange verleden bij gemeente en provincie, neemt de cursisten aan de hand om hun te leren te werken met de overheid. Alle aandacht gaat op dit moment uit naar de landelijke politiek maar in ons werkveld hebben we eerder te maken met gemeente en provincie. Hij start met een schema hoe de overheid is georganiseerd; je moet hier de weg leren te vinden. In het gesprek dat hij voert met de cursisten, wordt hij bevestigd in zijn ervaring dat marktpartijen het lastig vinden om te bedenken op welke wijze de gemeente bij hun project kunnen worden betrokken. Hij geeft een voorbeeld uit eigen praktijk waarbij een consortium van partijen hun prachtig plan presenteerden aan een wethouder maar niet verder kwamen. Nader onderzoek leverde op dat de marktpartijen zich helemaal niet hadden verdiept in de gemeente. Het college- of coalitieakkoord was niet gelezen en men had niet gekeken wat de achtergrond was van de wethouder. Dan is er dus ook geen beeld hoe de wethouder op zaken die voor hem en voor het college van belang zijn, kan scoren. Hij laat de cursisten een strategie bedenken voor een fictieve opgave om een gemeentelijk monument niet te slopen (zoals het plan nu is) maar te behouden. Cursisten reiken verschillende mogelijkheden aan. Bart vat samen dat er veel manieren zijn om de gemeente mee te krijgen voor een dergelijk plan: politieke (het college en de gemeenteraad), sociaalmaatschappelijke (de omgeving, via de pers), juridische (bezwaar maken tegen bestaand plan) en collegiaal (met andere partijen). Hij adviseert om er niet bang voor te zijn en de gemeente op te zoeken om je plannen voor renovatie en transformatie waar te maken.
In de tweede lezing zoomen we in op het opdrachtgeverschap bij corporatie Parteon. Margriet Drijver (DAT advies) was interim directeur bestuurder bij deze organisatie voordat Harry Platte in 2017 deze rol overnam. Margriet bevraagt Harry over wat hij als belangrijkste heeft ervaren in zijn rol als directeur bestuurder. Harry antwoordt direct: ‘het is en blijft mensenwerk. Hoe goed ook een nieuwe strategie is verwoord en vastgelegd, als de mensen die de vertaalslag moeten maken naar het tactische en operationele niveau dit niet weten en niet dragen, dan komt er niets van terecht. Dan worden wel de woorden gebruikt die het management graag wil horen, zoals co-making, maar wordt nog op de oude manier gewerkt. Ze zijn nog niet getraind om op een andere wijze te werken. Je moet het voordoen zodat anderen je kunnen volgen.‘
Margriet geeft aan dat Parteon ook een bijzondere corporatie is. Het heeft 20.000 woningen in één gemeente. Het bezit is divers, voor- en naoorlogse woningen maar ook monumentaal erfgoed zoals Zaanse huisjes. Het kantoor is gevestigd in een getransformeerde chocoladefabriek in Wormerveer. Parteon is een fusie corporatie van 16 corporaties in verschillende perioden en niemand in de organisatie wil het hebben over wat nu de bedrijfscultuur zou moeten zijn. Daar kun je je wel wat bij voorstellen. Door nieuwe overlegstructuren te introduceren zijn meer verbindingen ontstaan tussen de lijn en wat men daadwerkelijk doet. Maar ja, als dan de directeur-bestuurder plotseling het idee heeft om niet alleen woningen te verduurzamen maar energieneutraal te maken in samenwerking met Urgenda, dan is dat natuurlijk niet eenvoudig voor de organisatie. Dat doorkruiste de vertrouwde manier van werken. Harry vertelt: ‘We hebben geen keuze, we moeten nu verduurzamen en niet wachten tot 2050. Ik werd getriggerd door de Raad van Commissarissen dat wij als corporatie een verantwoordelijkheid hebben voor het klimaat en dat we met ons bezit ook echte stappen kunnen maken. Urgenda heeft laten zien dat het mogelijk is voor minder geld woningen in particulier eigendom energieneutraal te maken. Waarom zouden we dat niet doen? Er zijn nu 188 woningen energieneutraal gemaakt. Het is eigenlijk ook kostenneutraal met als winst een enorme verbetering van het comfort voor de bewoners.’ De cursisten maken dankbaar gebruik van de mogelijkheid om met Harry in gesprek te gaan en waarderen het dat hij zo openlijk zijn ervaringen deelt.
Voor de virtuele rondleiding voor deze dag, hebben we Parteon gevraagd een voorbeeld van een eigen project centraal te stellen. Cursist Dick van Driel geeft een presentatie over de Zeeheldenbuurt in Wormerveer. Ogenschijnlijk een doodnormale vroeg naoorlogse wijk van grondgebonden rijwoningen. In de buurt staan 120 huurwoningen en zijn 58 woningen in particulier eigendom. De woningen hebben label G. Er is uitgebreid funderingsonderzoek gedaan door 2 palen onder een leegstaande woning te trekken en nader te onderzoeken. De palen bleken te kort (6 meter in plaats van 8,5 meter) en op verschillende plekken waren de betonnen funderingsbalken bezweken. Sloop en nieuwbouw leek voor de hand te liggen. Maar de gemeente had deze woningen van een cultuurhistorische label voorzien, waardoor ze niet mochten worden gesloopt en het aanzien niet mocht worden aangetast. Het kostte een jaar om een goed plan te maken voor een goed herstel van de woningen. De eerste herstelde woningen zijn net opgeleverd. Er zijn vijf woningen in de buurt beschikbaar als wisselwoningen, want de werkzaamheden nemen zeker zes weken in beslag. Er wordt direct een verduurzaming gerealiseerd waardoor de woning label A heeft. De particuliere eigenaren zijn betrokken bij de aanpassing van de woning en kunnen meedoen in het project. Parteon heeft de funderingsproblematiek van haar bezit in beeld gebracht en gaat nu met prioriteit deze woningen aanpakken en verduurzamen. Daar zijn ze de komende 7 jaren nog mee bezig!.
Margriet sluit af met de opmerking dat de verduurzaming en aanpak van de bestaande woningen inderdaad mensenwerk is, zowel bij de opdrachtgevende als de uitvoerende partijen, maar dat we ons moeten blijven realiseren dat vertrouwen een werkwoord is. Werk aan de winkel dus.
