Verbinden is met elkaar een relatie aangaan
Nadat de cursisten in de eerste module kennis hebben gemaakt met andere manieren om naar de wereld te kijken, is het nu tijd voor de verdiepende modules. Vandaag de eerste dag van zo’n verdiepende module en wel Verbinden.
Hoe bijzonder dat we dan ook op een locatie zijn waar bij de rondleiding ook direct het woord verbinden valt. Nu wel in een fysieke context: verbindingen in het land maken en daarmee over de rivieren gaan. De nieuwe spoorbrug over de Lek werd bij Culemborg gebouwd in 1868. Het was op dat moment de brug met de grootste overspanning in Europa met 157 meter spanwijdte. Deze brug is in 1983 vervangen door een nieuwe brug die wel op de oude pijlers staat. Om te zorgen dat de treinen er goed over konden gaan, werd een locomotief loods gebouwd waar een sterke locomotief gereed stond indien nodig. Deze zogenaamde locloods is nu het restaurant Una Volta in de Gelderlandfabriek. Het is de laatste nog bestaande locloods in deze vorm. Ben Romeijn, voorzitter van de Raad van Bestuur van de Gelderlandfabriek, neemt ons mee door de geschiedenis en dit bijzonder pand aan het spoor.
Als de functie voor het spoor verdwijnt, doet de meubelindustrie zijn intrede. Na de Tweede Wereldoorlog neemt het een vlucht als ook Jan des Bouvrie zich verbindt aan deze plek waar meubels ontworpen en gemaakt worden. Beroemd is de Gelderlandbank. In de jaren ’80 gaan de fabrieken failliet en komt het pand leeg te staan. Begin 90’er jaren wordt het gebouw door kunstenaars gekraakt en organiseren zij er activiteiten. De organisatie werd uiteindelijk geprofessionaliseerd onder de naam de Gelderlandfabriek. Deze organisatie pacht het pand dat sinds medio jaren ’80 in eigendom is van een bouwbedrijf. In 2015 wordt een start gemaakt met het bruikbaar maken van het pand met de verhuur van een zaal, een restaurant en de ateliers van de Fabriekers. Het bleek toch lastig om alleen vanuit de ideologie het monument duurzaam te maken, zowel technisch als in gebruik. Een splitsing in een vastgoed BV en een cultuurgroep maakte het beter werkbaar. Een particuliere eigenaar bleek voor het verkrijgen van subsidies van zowel Rijk, provincie als gemeente een dilemma. Maar er is veel geld nodige om een pand uit 1868 met alle bodemvervuilingen en technische uitdagingen te verduurzamen. Zelfs met de ruimte aan de noordzijde om een grote zaal en kantoorruimten te maken. Ben sluit af met de open oproep dat alle goede ideeën voor het verduurzamen van harte welkom zijn.
Sandra Schruijer, hoogleraar psychologie verbonden aan Universiteit van Utrecht is tevens module expert bij NRP Academie voor de module verbinden. Zij start een gesprek over samenwerken, geen Powerpoint presentatie maar een kringgesprek. ‘Samenwerken gaat niet vanzelf en het is niet makkelijk’, zo begint zij de ochtend. Als psycholoog houdt zij zich bezig met de dynamiek van samenwerken over de grenzen van organisaties heen. ‘Je moet voor ogen houden dat samenwerken geen doel is maar een middel en dat je alleen moet gaan samenwerken doen als het meer oplevert dan wat je alleen kunt. Interafhankelijkheid wordt dat genoemd. Wat Sandra haar heel werkzaam leven intrigeert is, is waarom samenwerken zo lastig is, wat het effect is van groepsdynamiek. Zij doet daar onderzoek naar, maar blijft daarnaast in de praktijk werkzaam omdat je juist daar van kan leren.
Samenwerken is spannend omdat er verschillen zijn tussen de mensen. De ander heeft wat jij niet hebt, dat is juist de reden om samen te werken. Maar laten mensen nou helemaal niet houden van verschil, dat vinden we eng. We zoeken juist graag mensen om ons heen die op onszelf lijken. De kunst van samenwerken is om het verschil te kapitaliseren. Dat klinkt logisch maar is in de praktijk lastig. Dit komt niet door irrationeel gedrag, maar door emotioneel gedrag.
Samenwerken kan alleen slagen als je elkaar vertrouwt. Maar er is niet direct vertrouwen, daar moet je aan bouwen. En vervolgens is dat proces nooit helemaal klaar, je moet er voortdurend aan werken. Je moet je ook realiseren dat diegene met wie je aan de tafel zit, er niet alleen voor zichzelf zit maar ook namens een achterban. Zowel loskomen van de groep aan tafel als loskomen van de achterban, leidt tot minder succesvol samenwerken. We zijn geneigd weg te lopen van de problemen, van de hitte. Maar voor goed samenwerken moet je naar de hitte toe durven sturen, je moet de relatie ook echt met elkaar durven aangaan. Het gevoel wordt door de studenten herkend, maar de vraag komt dan direct op: hoe doen we dat. Sandra geeft aan dat er geen recept is, of spelregels als garantie voor een goede samenwerking. Je moet eraan blijven werken.
Ze heeft nog wel een aantal tips voor een goede samenwerking.
- Betrek zoveel mogelijk stakeholders vanaf het begin bij je project. Als je iemand – goed bedoeld – overslaat, voelt die zich beledigd en neemt hij die emotie mee als hij wel aan tafel komt. Nodig dus ook vooral de mensen die tegen zijn uit. Beter aan de voorkant dan later in je project want dan zijn ze alleen maar bozer geworden.
- Wil je bouwen aan vertrouwen dan doe je dat op het persoonlijke vlak, durf dat ook te doen.
- Nodig uit tot reflectie en stel daarbij het oordeel uit.
- Pas op als de sfeer te gezellig wordt aan tafel. Dat zou zo maar kunnen komen omdat de echte problemen daar niet worden besproken, het zogenaamde pussy footen.
- Als er een conflict is, kijk even goed of dat een relationeel conflict of een taakconflict is. Speel de bal en niet de persoon!
Je moet blijven investeren in een samenwerking – net als in een relatie – zegt Sandra. Maak zelf de beweging naar de ander en voor je het weet, heb je een samenwerking die je verder kunt uitbouwen.
