Verduurzamen betekent anders samenwerken
Niet alleen cursisten ook docenten reiken locaties voor de NRP Academie aan. Cas de Haan, van Caspar de Haan onderhoud & renovatie in Eindhoven, bood spontaan zijn gerenoveerde kantoor aan. Oorspronkelijk uit 1999 met een voor die tijd herkenbare indeling, 540-180-540 voor insiders. Nu is het in drie maanden tijd gerenoveerd, is verduurzaamd (gasloos) en ademt een totaal andere sfeer uit. Veel aandacht voor licht, vormgeving en akoestiek waar we leren dat lampen bekleed met ganzenveren een akoestische bijdrage leveren. Waarom kiest het oudste familiebedrijf van Eindhoven, Cas is de 9e generatie, voor deze aanpak? De veranderende opgave van de verduurzaming van het bezit van corporaties vraagt om een andere manier van werken. Daar moet de ruimte waarin ze werken toe bijdragen. Zo is er nu de mogelijkheid voor klantenteams om bij elkaar te werken en wordt een grote ruimte ingericht voor het designteam waarin met corporaties wordt samengewerkt. Het kantoor sluit uitstekend aan bij het thema van de dag: samenwerken om te verduurzamen.
Het college van de ochtend wordt verzorgd door Tristan Kunen (Brink) en Machiel Karels van buro Loo. Zij maken beide onderdeel uit van het Impuls!team. Het team dat de selectie heeft drie jaar geleden gewonnen voor de verduurzaming van het gemeente vastgoed van de gemeente Eindhoven voor een periode van tien jaar. Tristan en Machiel wisselen elkaar af in deze duopresentatie. Eerst even een theoretisch fundament over verduurzamen. Machiel legt uit dat je daar op twee manieren naar kunt kijken, het glas is half leeg of half vol. We zijn nog onvoldoende ver om de ambities voor 2030 te realiseren. Aan de andere kant is er de afgelopen drie jaar veel gebeurd. Nu zijn veel verduurzamingsmaatregelen financieel niet aantrekkelijk omdat de kosten over een langere periode pas kunnen worden terugverdiend. Maar, zo legt Machiel dat uit, dat is alleen als je kijkt naar de huisvestingslasten bij kantoren. Als je aspecten als productiviteit en ziekteverzuim meeneemt en de winst die daarop kan worden gehaald, dan ziet het plaatje er heel anders uit. Personeelskosten per vierkante meter per jaar zijn vele malen hoger dan energiekosten. Een klein percentage hogere productiviteit of minder ziekteverzuim heeft veel meer invloed op de kosten dan de energiekosten. Bij KantoorVolEnergie hebben Tristan en Machiel veel tools ontwikkeld die je kunnen helpen om dergelijke zaken inzichtelijk te maken.
Deze kennis is ingezet bij de selectie van het vastgoed in Eindhoven. De vraag startte met een concurrentiegerichte dialoog en eindigde in een hele uitgebreide selectieprocedure, gestuurd op best value. Een dergelijke procedure is gestoeld op het Rijnlands model. Dit gaat uit van vertrouwen, vakmanschap en verbinding. Dit is anders dan bij het Angelsaksisch model waarbij gestuurd wordt op command, communication and control. Impuls! Bij de aanbieding heeft het team eigen KPI’s (kritische prestatie indicatoren) geformuleerd ook voor zaken als gebruikerstevredenheid. Je bouwt hiervoor een dashbord zodat je gedurende de rit ook inzage hebt in hoe je ervoor staat. Bijzonder aan het contract met de gemeente Eindhoven is dat de presentaties smart en meetbaar zijn en dat je je risicodragend eraan verbindt. Nu is de reactie uit de zaal dat ‘boetes’ toch niet zo Rijnlands klinkt. Dat lijkt wel zo, maar als het geld in het verduurzamingsfonds wordt gestort dat voor nieuwe ideeën voor het project is bedoeld, blijkt het wel goed te passen. De kunst van een dergelijk project waar je 10 jaar de tijd krijgt om slim de gemeente te huisvesten en het vastgoed te verduurzamen, is dat je een proces moet inrichten die nog mee kan ontwikkelen. Dus hoe zorg je dat de innovaties een plek krijgen? Hier is gekozen voor een Living Lab in een leegstaand gebouw. Hier kun je innovaties in de praktijk uitproberen en zoals technisch beoordelen als ook een beeld krijgen van de gebruikers. Verder is gekozen om drie keer per jaar krachtvoersessies te organiseren om op specifieke opgaven lokale partijen te vragen hierover mee te denken. De boodschap is dat verduurzamen geld kost, maar dat het erom gaat wat je het waard is.
In de middag krijgen we een beeld hoe corporaties en onderhoudsbedrijven met elkaar kunnen samenwerken om hun bezit te verduurzamen. Cas de Haan neemt ons mee op expeditie 2050. Hij is op zoek naar een werkwijze waarop je projectoverschrijdende afspraken kunt maken met corporaties. Dat doe je met een aantal onderhouds- en bouwbedrijven. Je bundelt je kennis en gaat met elkaar en met de corporatie afspraken maken over documenten, processen, communicatiemiddelen, klantreis en dergelijke. Vervolgens richt je een gezamenlijk designteam op waarin innovaties een plek kunnen krijgen en getest kan worden. Wil je echt een lerende groep worden, dan moet je evalueren in een veilige omgeving, zo meldt Cas.
Jasper van de Wal van TBV Wonen vraagt aan de cursisten waar het schuurt in het verhaal van Cas. Is de wereld zo ideaal, willen verschillende bouwbedrijven wel met elkaar werken? Er zijn toch hele verschillende bedrijfsculturen. Vervolgens biedt Jasper de cursisten de mogelijkheid om vragen te stellen aan de corporatie. Hoe komen hun beslissingen tot stand en waarom lijken dat niet altijd de beste oplossingen vanuit het perspectief van de bouwers? Het voert te ver om dat hier toe te lichten. De cursisten bepalen vervolgens hun Belbin profielen en gaan met elkaar aan de slag met een casus van TBV wonen. In groepen werken ze aan de casus. Ze geven aan hoe het project overeind kan worden gehouden maar ook welk Belbin rol er in hun groep ontbrak en wat dat de groep had kunnen opleveren. Wat Jasper van dit betreffende project heeft geleerd is dat je de woning niet slimmer moet maken dan de bewoners.
Vandaag is het wel duidelijk geworden: verduurzamen doe je niet alleen. Dat betekent dat je veel energie in de samenwerking moet stoppen, om elkaar vast te houden en innovatief te blijven. Een opleiding als NRP Academie kan daarbij helpen.
