Voor het mooie moet je moeite doen*
Vandaag start een nieuwe module, Verbinden. Nadat de cursisten in de eerste module kennis hebben gemaakt met andere manieren om naar de wereld te kijken, is het nu tijd voor de verdiepende modules. De eerste sprekers, Edwin Blom directeur en Stefanie Stulen projectmanager klant en markt bij Dura Vermeer Bouw Heijma BV, starten hun lezing dan ook met ‘Verbinden met Dura Vermeer’. Als 5e generatie familiebedrijf in de bouw hebben zij de missie ‘behouden wat waarde heeft en toevoegen wat waarde creëert.’ Edwin geeft daarbij aan ‘Wij willen de wereld allemaal een stukje mooier maken en ons daarvoor inzetten. Als we dat doel willen bereiken, moeten we trots, gedreven en intrinsiek gemotiveerd zijn. En daar werken wij aan.’
Hoe je dat kunt doen als bouwer ook in een aanbestedingsmarkt, geeft hij samen met Stefanie in een tweetal voorbeelden weer. Later dit jaar komen we nog op bezoek bij de Fenixloodsen II in Rotterdam. Nu hebben we het over de Veilige Veste 2.0 voor de Stichting Fier. Een stichting die het (huiselijk) geweld wil stoppen en hulp wil bieden aan slachtoffers. Zij hadden een kantoor in Capelle a/d IJssel gekocht dat voor hen getransformeerd moest worden. Kernpunten in de uitvraag waren een beperkt budget en een krappe planning. Eerste reactie in het team van Stefanie was dat het niet haalbaar was. Maar Edwin had een gesprek gevoerd met de voorzitter van de Raad van Bestuur en was geraakt. Hij wilde iets voor deze stichting betekenen. Het team maakte ook kennis met haar en was ook geraakt. De inzending EIGEN WIJ’s gaf een eerlijk antwoord op de uitvraag, bood wel perspectief en ging daarnaast ook in op wat deze organisatie drijft. En dat is dat slachtoffers geen probleem zijn, zij hebben een probleem. En daar moet een oplossing voor worden aangedragen: dat de slachtoffers mens mogen zijn. Zij wonnen de aanbesteding. De geest bleef in de fles bij het bouwteam waarbij ontwerp en uitvoering hand in hand gingen. In het pand is een bakkerij gevestigd, Blooming Bakery, waar de bewoners een vak mogen leren. Dura Vermeer bestelt producten die hier zijn gemaakt, zowel voor het eigen bedrijf als voor relaties, om ook na afloop van het project betrokkenheid te houden met Stichting Fier. Edwin maakt duidelijk dat bij een aanbesteding de criteria meestal over functionele zaken gaan. Maar het verschil maak je door ook te kijken naar de emotionele waarde en de social impact die achter de vraag van de opdrachtgever zit en hoe jij je daarmee kunt verbinden. ‘Het overgrote deel van de mensen wil goede dingen doen. Wat je als bedrijf kunt doen, is een omgeving creëren waar dit een plek kan krijgen. Wij raakten verbonden met het doel van onze opdrachtgever en zijn er samen voor gegaan.’
Sandra Schruijer, hoogleraar verbonden aan Universiteit van Utrecht en met een eigen adviespraktijd, heeft de eerste lezing meegemaakt. Zij vindt het een prachtig voorbeeld van waar het bij samenwerken om draait. Maar zij vindt dat een cursist ook een hele terechte vraag stelt: gaat dat samenwerken dan gewoon vanzelf? Nee, zegt Sandra. Dat gaat niet vanzelf, het is niet makkelijk en daar gaat haar college over. Als psycholoog houdt zij zich bezig met de dynamiek van samenwerken over de grenzen van organisaties heen. Zij benadrukt bij de start van haar college dat samenwerken geen doel is maar een middel en dat je dat alleen moet doen als het meer oplevert dan wat je alleen kunt. Interafhankelijkheid wordt dat genoemd. Wat Sandra haar heel werkzaam leven intrigeert is, is waarom samenwerken zo lastig is. Zij doet daar onderzoek naar, maar blijft daarnaast in de praktijk werkzaam omdat je daar juist van kan leren. Samenwerken is spannend omdat er verschillen zijn tussen de mensen. De ander heeft wat jij niet hebt, dat is juist de reden om samen te werken. Maar laten mensen nou helemaal niet houden van verschil. We zoeken juist graag mensen om ons heen die op onszelf lijken. De kunst van samenwerken is om het verschil te kapitaliseren. Dat klinkt logisch maar is in de praktijk lastig. Dit komt niet door irrationeel gedrag, maar door emotioneel gedrag.
Samenwerken kan alleen slagen als je elkaar vertrouwt, maar dat is er niet meteen, daar moet je aan bouwen. Dat proces is nooit helemaal klaar, je moet er voortdurend aan werken. Je moet je ook realiseren dat diegene met wie je aan de tafel zit, niet alleen daar voor zichzelf zit maar ook namens een achterban. Zowel loskomen van de groep aan tafel als loskomen van de achterban, leidt tot minder succesvol samenwerken. We zijn geneigd weg te lopen van de problemen, van de hitte. Maar voor goed samenwerken moet je naar de hitte toe durven sturen, je moet de relatie ook echt met elkaar durven aangaan. Ter afsluiting nog wat tips voor een goede samenwerking. Betrek zoveel mogelijk stakeholders vanaf het begin bij je project. Als je iemand – goed bedoeld – overslaat, voelt die zich beledigd en neemt hij die emotie mee als hij wel aan tafel komt. Nodig dus ook vooral de criticasters uit, beter aan de voorkant dan later in je project. Wil je bouwen aan vertrouwen dan doe je dat op het persoonlijke vlak, durf dat ook te doen. Wees niet bevreesd om met elkaar grondregels af te spreken, dan weet je van elkaar hoe te handelen als het wel mis gaat. Pas op als de sfeer te gezellig wordt aan tafel. Dat zou zo maar kunnen komen omdat de echte problemen daar niet worden besproken. En als er een conflict is, kijk even goed of dat een relationeel conflict of een taakconflict is. Speel de bal en niet de persoon! Je moet blijven investeren in een samenwerking – net als in een relatie – zegt Sandra. Maak zelf de beweging naar de ander en weet: voor het mooie moet je moeite doen.
Wat hadden we graag weer op locatie willen zijn, maar de omstandigheden laten het nog alsnog niet toe. Gelukkig was Arie van Rangelrooij van en-en-architecten bereid om ons virtueel mee te nemen in Domus Dela in Eindhoven. Samen met diederdendirrix architecten heeft hij gewerkt aan de transformatie van Paterskerk, een kapel en voormalige school naar een ceremoniehuis met hotel en restaurant. Een locatie midden in de stad, aan de rivier de Dommel. Een bijzondere opgave omdat de gebouwen geen geheel vormen, sterker nog ‘met de kont naar elkaar toe staan’ zoals Arie het uitdrukt. Gebouwen uit verschillende tijden met de verschillende handschriften van architecten. Het vergde veel onderzoek om de kwaliteiten van alle gebouwen helder op een rij te krijgen.
Er is gekozen om een nieuwe knoop in het midden van deze gebouwen te maken, met drie ingangen en een informatiebalie in het middel. Een belangrijk vraagstuk is natuurlijk welke signatuur deze ruimte dan moet krijgen. Het werd een moderne witte uitstraling. Alle constructies en installaties zijn in de muren verwerkt, om de rust in de knoop te bewaren. Nieuwe eigenaar Dela wilde een ceremoniehuis voor alle feesten (bij leven en dood) en voor iedereen en een onderhoudsvrije periode van 20 jaar. Daarvoor zijn alle bestaande gebouwen in hun eigen waarde gelaten, maar wel met het onttrekken van de verwijzingen naar het katholieke gebruik. Het altaar uit de kerk gehaald en in de verkeersruimte van het hotel en de conferentieruimten geplaatst. Door de vides krijg je letterlijk een ander zicht op dit cultureel erfgoed. Elke gebouw kreeg zijn eigen kleurschema, passend bij zijn tijdsbeeld en stijl. Deze complexe transformatie is nagenoeg gereed. Nu wordt nog gewerkt aan het restaurant in de voormalige refter aan de Dommel, onder de kapel. We kunnen niet wachten om vanuit de Dommel mensen daar aan tafels te zien eten. Kijken wie het eerst is: de bouw of het loslaten van de coronamaatregelen!
*met dank aan Sandra Schruijer
